به گزارش بسیج هنرمندان استان اصفهان، به نقل از اصفهان زیبا؛ تاریخ اصفهان مملو از نام مشاهیر هنری، مفاخر ادبی و علمایی است که نام ایران و ایرانی را برای قرون متمادی بلندآوازه و مشهور ساختهاند. مشاهیر هنر اصفهان در زمینههای گوناگون نگارگری، صنایع دستی، معماری، شعر، موسیقی، نمایش و…، توانستهاند آثار مهمی با استفاده از ذوق و مهارت منحصر به فرد خود خلق کنند. در ادامه به معرفی شناسنامه هنر اصفهان، تعدادی از بزرگان هنر اصفهان در شاخههای هنری گوناگون خواهیم پرداخت.
رضا عباسی
بسیاری مکتب نگارگری اصفهان را با نام «رضا عباسی» میشناسند. او زمینهساز تحولاتی مهم در هنر اصفهان شد که دیوارنگاری یکی از آنهاست. رضا عباسی نگارگری را به سمت ابعاد بزرگ و دیوارنگارههای عظیم برد و آن را محدود به کتابآرایی نکرد. او همچنین به تصویرسازی روی کاشیها روی آورد که خود سبکی متفاوت با دیگر آثارش دارد. پیش از این تحولات نیز، آثار درخشانی از رضا عباسی به جا مانده است که هر کدام از نظر تکنیک و مفهوم، مورد تحقیق و بررسی کارشناسان قرار گرفتهاند. آقا رضا به واسطه آثار درخشان خود و محبوبیت میان مردم، توسط شاه عباس به دربار صفویه نزدیک شد و نشان و پسوند هویتی «عباسی» را دریافت کرد. نام او در شناسنامه هنر اصفهان همیشه درخشان خواهد بود.
غلامرضا اصفهانی
یکی از خوشنویسان بزرگ اصفهان که آثار تاریخی نفیسی از او به جا مانده غلامرضا اصفهانی است. با گذشت بیش از صد و چهل سال از فوت او، همچنان آثار این خوشنویس اصفهانی در کنار دهها اسطوره دیگر خوشنویسی اصفهان به چشم میآیند. با نگاهی به آثار به جا مانده از او میتوان دریافت که میرزا غلامرضا نه تنها در خط نستعلیق بلکه در خط شکسته نیز مهارت و تسلط عالی داشته و در این سبک نیز، استادی شناختهشده به حساب میآید. او در زیر آثار خود به جای امضا، با عبارت «یا علی مدد» امضا میکرد. کتب مناجات، آثار ادبیاتی و شعر از جمله مواردی است که به قلم این استاد هنرمند و با خطی خوش بازنویسی شدند.
محمود فرشچیان
یکی از بزرگترین نقاشان و مینیاتوریستهای جهان اهل اصفهان است. فرشچیان در بهمن سال ۱۳۰۸ چشم به جهان گشود. او چهره فاخر نگارگری جهان است که توانست با تلفیق کردن مکتبهای نگارگری سنتی و نوین، به این هنر تاریخی رونق دوباره ببخشد. آثار او در بسیاری از شهرهای جهان مانند پاریس، نیویورک، و شیکاگو به نمایش گذاشته شدهاست. از مشهورترین نگارههای استاد فرشچیان میتوان به «عصر عاشورا»، «ضامن آهو»، «ابراهیم نبی»، «پنجمین روز آفرینش»، «یتیمنوازی علی علیه السلام» و «شمس و مولانا» اشاره کرد. او همچنین افتخار طراحی ضریح و قبور مقدس ائمه اطهار را در کارنامه درخشان خود و همچنین در شناسنامه هنر اصفهان و ایران ثبت کرده است.
محمود دهنوی
قلمزن بزرگ ایران نیز اهل اصفهان بود. استاد دهنوی و استاد فرشچیان علاوه بر محل تولد، در نام و ماه تولد نیز دارای اشتراک جالبی هستند. دهنوی متولد بهمن سال ۱۳۰۵ بود و از کودکی در یکی از کارگاههای قلمزنی قدیمی اصفهان مشغول به هنرآموزی شد. دهنوی از هشت سالگی تحت تعلیم استادانی مانند آقاکریم عتیقه چی و رضا نایبپور قرار گرفت. در کارنامه درخشان این استاد قلمزنی، مرمت ضریح مبارک امام رضا علیه السلام به چشم میآید. استاد دهنوی خالق آثار متعددی است که در آنها از هنرهایی همچون قلمزنی، طلاکاری، نقرهکاری و سایر مهارتهای ظریف استفاده شده است.
اسماعیل شیران
تنها شش سال داشت که شاگرد استاد غلام حسین قمی شد. استاد قمی فوت و فن کوزهگری را بهخوبی به اسماعیل آموخت و او را مشتاق یادگیری ساخت. اسماعیل پیچ و خم لعابکاری را نزد استاد علی کاشیان فرا گرفت. خلاقیت و هوش بالای اسماعیل او را مدام در مسیر پیشرفت قرار میداد. استاد شیران به دلیل تجربه بینظیری که از سالها کار با سفال و لعاب و کاشی داشت و همچنین تلاشی که برای احیای دوباره کاشی زرین فام نمود، توانست سالهایی از عمرش را به تدریس در دانشگاه هنر، حوزه هنری، اداره میراث فرهنگی و… بپردازد. استاد شیران توانست نشان درجه یک هنر را کسب کند و شاگردان زیادی را از چندین استان تربیت کرد.
جلال الدین تاج
یکی از هنرمندان مشهور اصفهانی در زمینه آواز موسیقی سنتی جلالالدین تاج اصفهانی است. آثار متنوعی از استاد تاج اصفهانی به یادگار مانده که از آن میان میتوان به «مثنویخوانی»، «به اصفهان رو»، «یاران زندهرود»، «تصنیفهای اصفهان و رنگهای طبیعت»، «اذان و مناجات» اشاره کرد. اما مشهورترین اثر بر جای مانده از او، صفحه «آواز همایون» است که از بدو ضبط به سال ۱۳۱۲ تا سالهای متمادی میان دوستداران موسیقی محبوب بود و هنوز هم در آواز مکتب اصفهان از نمونههای معیار محسوب میشود. او در زمان حیات خود توانست شاگردان متعددی را در مکتب آواز اصفهان پرورش دهد که «علیرضا افتخاری» نیز یکی این افراد بود.