به گزارش روابط عمومی سازمان بسیج هنرمندان به نقل از اصفهان زیبا؛ در شرایطی که کشور درگیر جنگ بود، هنرمندان با تمام توان و خلاقیت خود از جمله ایده «ایران خونمه» به یاری کشور و مردم شتافتند. از گرافیست گرفته تا نقاش و کاریکاتوریست، هر یک از این هنرمندان با آثار خود سعی داشتند به مردم تسلی خاطر بدهند و در دل آن‌ها امید ایجاد کنند. این گزارش به بررسی فعالیت‌های هنری در سطح اصفهان و تأثیر آن بر روحیه جمعی جامعه می‌پردازد.
در هر دوره ای از تاریخ بشر، هنر همواره یکی از ابزارهای مؤثر برای بیان احساسات و افکار بوده است. اما در شرایط جنگی، این نقش پررنگ‌تر می‌شود. هنرمندان با استفاده از خلاقیت خود، سعی می‌کنند تا نه تنها روایت صادقانه داشته باشند، بلکه امید و انگیزه را نیز در دل آن‌ها زنده نگه دارند.
در روزهایی که کشورمان در خط اول مقاومت ایستاده است، هنرمندان با هر نگرشی به میدان آمده‌اند. از یک سو تبلیغات خیابانی به محلی برای بیان ایستادگی و نقش پررنگ امید تبدیل شده‌اند و از سمت دیگر، آثار گرافیکی تولید شده در انجمن‌های هنری مانند انجمن طراحان انقلاب اسلامی آیه و طراحان خودجوش، نشان‌دهنده این است که جامعه هنری در شوک فرو نرفت و در کنار کسانی که در خط مقدم این جنگ ایستاده‌اند، همراه با آن‌ها خط مقدم جنگ روایت‌ها را میدان‌داری می‌کنند.
تبلیغات شهری، امیدبخش برای مردم
در روزهایی که امید داشتن به پیروز میدان بودن، حرف اول را در جهت خنثی‌سازی عملیات روانی دشمن می‌زد و روحیه جمعی بسیار اهمیت بالایی داشت، تبلیغات شهری یکی از عرصه‌هایی بود که در خط مقدم جنگ روانی دشمن ایستاد؛ گویی دشمن فقط از لحاظ نظامی به ما حمله نکرده و امنیت روانی جامعه را نیز مورد هدف قرار داده بود. در تبلیغات شهری، تابلوهایی با شعار و هشتگ «ایران خونمه»، مشاهده شد که نشان‌دهنده رویکرد وطن‌دوستی طراحان خودجوش شهرمان بود.
از طرف دیگر این تبلیغات شهری، به صورت نقطه‌زن ذهن مخاطب را هدف گرفت و از این نظر تاثیر خوبی بر ذهن آن‌ها گذاشت. برای قشر وسیع مردم که اعتقادات سیاسی و دینی مختلفی دارند، هیچ نقطه مشترکی به پررنگی حفظ خاک وطن وجود ندارد، مسئله‌ای که هنرمندان شهر ما بسیار خوب درک کردند و مانند موشک‌های سپاه، بسیار نقطه‌زن و دقیق، عملیات جنگ روانی دشمن را مورد هدف قرار دادند و به راستی چه چیزی مهم‌تر از وطن؟!
مرحله دوم کمپین «ایران خونمه»، قرار بود با رویکرد امام حسین و در ایام محرم اجرا شود که در آن به شعارهایی مانند «حسین، صاحب خونمه»، «حسین، غیرت خونمه» و … پرداخته می‌شد.
نقش هنرمندان خودجوش
هنرمندان اصفهانی نیز بعد از حمله‌ای که در ابتدا به کشورمان انجام شد، در بهت و حیرت فرو نرفتند و روز بعد از این حمله ددمنشانه، برای بررسی خط فکری دشمن و اقدام درست در جهت تولید آثار گرافیکی دور هم
جمع شدند.
هفته بعد از آن نیز برای گپ‌وگفت پیرامون طرح‌های گرافیکی با موضوع قصه جنگ تشکیل جلسه دادند. نتیجه این دغدغه‌مندبودن‌ها شد تولید آثار خودجوش هنرمندان، که در مسیر صحیح انجام گرفت.
برای مثال مهدی جهانبخش، در طراحی خود قدرت ایران را در مقابل دشمن به نمایش گذاشت و از سمت دیگر منصوره حضوربخش به قهرمان وطن مثل نقش هر قشر از مردم در این شرایط پرداخت، اثری که به شدت از لحاظ ایده خودنمایی می‌کند.
اثر حامد مغروری با مضمون فقط یک سیلی یعنی سیلی بشارت بر صورت ترامپ، یکی از اثرهای منحصر به فردی بود که در چند روز گذشته، تاثیر زیادی بر مخاطب گذاشت؛ سیلی روی صورت ترامپ با دستی که انگشت‌هایش تشکیل شده از موشک‌های ایرانی. همچنین پوستر مجتبی مجلسی نیز ایده منحصربه‌فرد و خوبی داشت که در آن مجسمه آزادی سر خود را در دست گرفته است.
صلح تحمیلی، نقطه پررنگ تولید آثار
با توجه به حوادث این چند روز اخیر و صحبت‌های مقام معظم رهبری، صلح تحمیلی نقطه پررنگ تولید آثاری بود که هنرمندان به آن پرداختند. با توجه به حوادث تاریخی و ایده گرفتن از اتفاقاتی مانند اسب تروا، پرداختن به مسئله صلح تحمیلی و امکان فریب مسئله‌ای بود که هنرمندان به خوبی آن را درک کردند و در آن رابطه به تولید اثر پرداختند.
رسول معصوم‌زاده یکی از طراحان اصفهانی و عضو تیم خلاقیت «ایران خونمه» درباره شرایطی که کشور در آن قرار داشت به اصفهان‌زیبا می‌گوید: «ما در اتفاقی قرار گرفتیم که قبلا فقط از دور دیده و شنیده بودیم؛ اتفاقی که به ناگاه رخ داد و تقریبا شرایط زندگی همه ما را تحت‌الشعاع قرار داد. اخبار صبح جمعه تلخ و سوزناک بود و هر ساعت خبر از دست دادن یکی از افتخارات کشور مخابره می‌شد. فضای یاس و ناامیدی و استرس و بلاتکلیفی عجیبی حاکم بود. ما به‌صورت جدی وارد یک جنگ تحمیلی شده بودیم و به تمام معنا شرایط جنگی را درک کردیم همراه با صدای پدافند، انفجار، خطر و هزاران اتفاق غیرممکنی که در این هرج‌و‌مرج دیده و شنیده می‌شد.
او ادامه می‌دهد: «حتی در همین لحظه هم هنوز نمی‌دانم، این شرایط تمام شده یا نه. ولی هرچه هست قطعا ما هرگز به دوران دو هفته قبل برنمی‌گردیم. ما آدم‌های جنگ‌‌دیده‌ای شدیم! ما آدم‌هایی شده‌ایم که دوست و دشمن را شناختیم. کنار هم جمع شدیم و نفرتمان را از متخاصم و امریکا و اسراییل فریاد زدیم. ما آدم‌هایی هستیم که دیدیم کسی جز خودمان کنارمان نیست و باید برای آینده خودمان صدچندان تلاش کنیم. ما باید خودمان ایران را بسازیم وگرنه کسی این خانه را آباد نمی‌خواهد …»
آغاز عملیات خودجوش هنری از روز سوم
معصوم‌زاده درباره آغاز فعالیت تیم هنری توضیح می‌دهد: «صبح سومین روز جنگ، به همراه جمعی از دوستان کنار هم جمع شدیم تا بنا به وظیفه‌ای هرچند کوچک کنار رزمندگان باشیم و روایت حماسه را به دست بگیریم. البته حدود ۵ ماه قبل تیمی برای شرایط حساس تشکیل داده بودیم و روی موضوعات مختلف بارها تمرین کرده بودیم تا در چنین روزی بتوانیم به خوبی عمل کنیم. موضوع جنگ در شرایطی مطرح بود که غیر از استاد مجلسی، بقیه حاضران فرزندان بعد از جنگ بودیم و درکی از حال و هوای روزهای سال ۶۰ نداشتیم. چیزی که کاملا برایمان واضح بود، رسیدن به یک آرامش نسبی و تشویق مردم به اتحاد و همبستگی بود. بر این اساس، شروع اتاق فکر با محوریت ایران رقم خورد و ایده‌های خلاقانه مختلفی بررسی شد. ایده‌هایی که شاید در آینده هرکدام کمپین متفاوتی باشند.»
این طراح اضافه می‌کند: «ما به دنبال اتحاد و آرامش ایران بودیم و بعد از حدود ۳ ساعت بحث و جدل و چندین‌بار سیاه کردن تابلو از کلمات و واژه‌ها، به هشتگ «ایران-خونمه» رسیدیم که قرار بود فاز نخست با این شعار باشد و در فازهای بعدی وارد فضای محرم و اتحاد حول محور اباعبدالله(ع) شویم.»
معصوم‌زاده بیان می‌کند: «برای این هشتگ زمینه سفید انتخاب شد تا اولا فضای شهری را آرام کنیم و دوما مفهوم و بازی کلمات خونه و خون در ایران خونمه را به شکل واضح به مخاطب منتقل کنیم. قطعا در هر کمپینی نقدهای به‌جایی وجود دارد و ما عمیقا پذیرای آن هستیم. ولی آنچه مسلم است شرایط جنگی و فضای پر از غبار و ابهام بود.»
عبور از چالش‌ها برای رسیدن به هدف
معصوم‌زاده درباره چالش‌های این مسیر افزود: «بنا بر این شد تا فاز ابتدایی کمپین «ایران-خونمه» در همان روزهای ابتدایی اکران شود، اما با بنرهایی مانند «اسراییل سگ هار است» روبرو شدیم. نمی‌خواهم در ارتباط با اکران بنرهای ترسناک شهری در روزهای ابتدای جنگ صحبت کنم، ولی گلایه‌مندم از مسئولینی که خود را برای چنین شرایطی آماده نکردند و کارهای اشتباهی انجام دادند»
او ادامه می‌دهد: «کمپین ایران خونمه قرار بود در فاز اول و در چند روز ابتدای جنگ برگزار و چند روز قبل از محرم فاز دوم آن عملیاتی شود که متاسفانه و باکمال تعجب مسئولان با این ایده همراهی نکردند و روند تکمیل آن تقریبا سوخت.»
این هنرمند و طراح اصفهانی خاطرنشان می‌کند: «در همین مرحله ما با تیم‌های متخصص حوزه‌هنری اصفهان برای تولیدات محصولاتی همچون موسیقی و شعر و نمایش همراه شدیم و به لطف خدا به زودی به مرحله رونمایی خواهیم رسید. ما تلاش می‌کنیم از راه‌ها و رسانه‌های ارتباطی خودمان اقدام کنیم و همچون گذشته آنچه خودجوش و مردمی‌تر بوده قطعا مقبول‌تر خواهد شد و همراهی هنرمندان و مردم را بیشتر به خود خواهد دید.»
او در پایان اظهار می‌کند: «امروز جنگ متوقف شده، اما ما باید با دید بازتری به اجتماع نگاه کنیم؛ به مردمی که نشان دادند با وجود نارضایتی‌ها در بزنگاه‌های مهم کنار هم از ایران دفاع خواهند کرد. ایران خانه و پناه همه ماست و اگر قدر این یکدلی را ندانیم و حرف مردم را نشنویم از ایران چیزی باقی نمی‌ماند»